تا دیر نشده کسب و کار سنتی خود را نجات دهید

در کشور های بزرگی مثل آمریکا بسیاری از فروشگاه ها مانند مکانی متروک در شهر چرنوبیل شده اند و سال هاست کسی در آن ها رفت وآمد نمی نماید. این موج اکنون کشور های پیشرفته ماندد هند و کشور های آمریکای جنوبی را در برگرفته است و هر فروشگاهی را که آماده نباشد و خود را به سلاح های مدرن و دیجیتالی مجهز نکند، قورت می دهد. تقریبا می توان با جرات گفت، عامل اصلی این اتفاق ظهور فروشگاه هایی مثل آمازون بودند که بی دردسر و با هزینه ای کمتر محصولی را در اختیار مردم می گذارند و می گویند تا چند روز پس از تحویل حاضر هستند آن را پس بگیرند. درحالی که بسیاری از فروشگاه ها در چنین رقابت سخت و تنگاتنگی مثل یک قربانی به ته گرداب فرو می روند، دسته دیگری از فروشگاه ها تصمیم گرفتند بازنده نباشند.

در ایران هم شاهد اتفاقاتی مشابه هستیم. تبلیغات گسترده فروشگاه های آنلاین، ظهور فروشگاه های همواره تخفیف و مال ها تهدیدی بزرگ برای بقای بقالی های داخل کوچه هستند. در این مطلب به سراغ آمار ها رفته ایم تا ببینیم در آینده ای نه چندان دور کدام کسب وکار ها در ایران همچنان شانس زنده ماندن خواهند داشت و کدامیک همین حالا شکست خورده محسوب می شوند. شما که دلتان نمی خواهد با توجه به شرایط مالی موجود از پیش بازنده باشید؟

شرایط کسب وکار از سال 2007 به این طرف متفاوت پیش رفته است. برخی هایشان به اوج رسیده اند و برخی های دیگر به خاک سیاه نشسته اند. بیایید ابتدا به سراغ نیمه پر لیوان برویم. یعنی مغازه هایی که توانسته اند خود را با شرایط وفق بدهند و رشد قابل توجهی داشته باشند. اولین کسب وکاری که رشد نموده است، فروشگاه های یک دلاری هستند. موج تازه این فروشگاه ها در ایران هنوز رواج پیدا ننموده اند، ولی قبلا آن ها را با عنوان فروشگاه های هزارتومانی می شناختیم. فلسفه وجودی چنین فروشگاه هایی ساده است؛ یک واحد نسبتا رایج و کوچک در کشور را به عنوان قیمت تمامی محصولات درنظر می گیرند و همه چیز را به همین قیمت واحد یک دلاری یا 10 هزار تومان می فروشند.

شاید فکر کنید با این پول چیز های زیادی نمی توان خرید، اما کافی است وارد یکی از این فروشگاه ها شوید تا با دنیایی از چیز هایی که حتی به آن ها فکر نمی نموده اید، روبه رو شوید. از دیگر کسب وکار هایی که به سرعت در حال رشد هستند، می توان به فروشگاه های همه چیزفروشی در پمپ بنزین اشاره نمود. این فروشگاه ها تقریبا کار بقالی های خودمان را می نمایند. معمولا هم در کنار پمپ بنزین ها تاسیس می شوند و در کنار محصولات معمول، چیز هایی مثل دارو، نوشیدنی، غذا های آماده، میوه، و ... عرضه می نمایند. بعلاوه این فروشگاه ها دستشویی دارند و استندی برای روزنامه و مجلات. رتبه سوم مال داروخانه ها است که با توجه به تخصصی بودن کار و البته فرآیند نسخه گیری و ... رشد خوبی را تجربه نموده اند.

رتبه های بعدی به فروشگاه های همواره تخفیف تعلق دارد که امروزه در همه شهر های بزرگ ایران در حال رشد هستند. بعد از آن نیز سوپرمارکت ها قرار دارند و بعد فروشگاه های مخصوص حیوانات خانگی. این فروشگاه ها نیز در تهران و تعدادی از شهر های بزرگ در حال فراگیرشدن هستند. اگرچه با انتشار خبر توقف واردات غذای سگ و گربه ممکن است پت شاپ ها در معرض تهدید قرار گرفته باشند، اما بالاخره سگ و گربه ها هنوز وجود دارند و مشتری حتما پیدا می شود. در رتبه های بعدی به ترتیب فروشگاه لوازم خودرو و فروشگاه های فروش ابزارآلات قرار گرفته اند. در انتهای فهرست نیز با رشد خیلی کم فروشگاه های لوازم ورزشی و عمده فروشی ها روبه رو می شویم.

چه کسب وکار هایی ضرر نموده اند؟

در میان انواع فروشگاه های فیزیکی، بیشترین ضرر متوجه فروشگاه های لوازم الکترونیکی بوده است. این لوازم همانطور که در ایران هم تعیین است، یکی از برترین بازار های ممکن را برای فروش اینترنتی فراهم می نمایند. اگر در کار خریدوفروش این کالا ها هستید، حواستان بسیار جمع باشد و آماده باشید که به سراغ کسب وکار دیگری بروید. اگر روند رشد فروشگاه های ایرانی را دنبال نموده باشید، متوجه می شوید که چه حوزه ای در مقام دوم قرار گرفته است. همانطور که احتمالا حدس زده اید، پوشاک در مقام دوم است. حوزه ای که با توجه به شرایط خرید اینترنتی و پس دادن محصول به یکی از مهم ترین اتفاق های فروش اینترنتی تبدیل شده است. در مقام سوم نیز کتاب فروشی ها قرار گرفته اند. این حوزه البته بیشتر بازی را به شبکه های اجتماعی باخته است تا فروش اینترنتی.

هرچند کتاب های الکترونیکی نیز ضربه محکمی به فروشگاه های کتاب زده اند. در مقام چهارم بقالی هایی قرار گرفته اند که بیشتر کالایی روزمره و فسادپذیر را به فروش می رسانند و معمولا مغازه های کوچکی دراختیار دارند. این حوزه نیز هرچند از اینترنت ضربه خورده، ولی بیشترین تاثیر را از فروشگاه های زنجیره ای و همواره تخفیف گرفته است. بعد از این فروشگاه ها نوبت به مال ها یا همان مراکز خرید بزرگ رسیده است. این مراکز خرید بعد از تهران حالا در سایر شهر های کشور یکی یکی پا می گیرند. در مقام ششم شاهد حضور فروشگاه های خرده فروشی اکسسوری های خانگی، تختخواب و ... هستیم. در این میان لوازم تحریری ها یا به قول خارجی ها، فروشگاه لوازم اداری نیز بی نصیب نمانده و زیر چرخ های فضای اینترنت در حال خرد شدن است.

در میان همه این فروشگاه ها، رتبه آخر با کمترین ضرر ممکن به فروشگاه های اسباب بازی رسیده است. به نظر می رسد این فروشگاه ها هرچند کمی کمتر از قبل شده اند، ولی همچنان مشتریان پروپاقرص خود را داشته و زورشان به فروشگاه های اینترنتی می رسد.

دلایل از رونق افتادن فروشگاه های فیزیکی

برای اینکه همه چیز را گردن دیجیتالی شدن نیندازیم، نگاهی به سایر دلایل مشتریان برای استفاده نکردن از فروشگاه های فیزیکی می اندازیم. برای اینکه کاملا موضوع را درک کنید، به سراغ بقالی ها رفتیم تا ببینیم چه چیزی باعث شده این فروشگاه ها تا این حد ضرر نمایند. اولین علت مردم برای خریدنکردن از این فروشگاه ها ناخن خشکی فروشنده هاست. همان هایی که حاضر نیستند به هیچ وجه بی خیال سود خود شوند و معمولا اعداد و ارقام را به نفع خودشان رو به بالا گرد می نمایند. مردم اعتقاد دارند خرید محصول از بقالی ها به صرفه نیست و درجایی مثل فروشگاه های همواره تخفیف یا آنلاین شرایط بهتری برایشان وجود دارد.

عامل بعدی که 23 درصد رای دارد، نبود تنوع کافی محصولات است. کیفیت پایین محصولات عرضه شده با سهم 21 درصد دیگر عامل بی میلی مردم نسبت به خرید از فروشگاه های فیزیکی است. کیفیت کم محصول را در بخشی دیگر از نظرات مردم هم می شود دید؛ حدود 17 درصد مردم گفته اند که مواد غذایی عرضه شده در بقالی ها مزه خوبی ندارد. دو عامل نداشتن مزه خوب و کیفیت پایین نشان می دهد بقالی ها هم متوجه استقبال سرد مردم شده اند و سعی نموده اند با فروختن اجناس مقرون به صرفه مشتری بیشتری جذب نمایند و با بزرگان رقابت نمایند.

راستی بد نیست بدانید که حدود 15 درصد مردم گفته اند که مواد غذایی یا فاسد شده اند یا آنگونه که باید تازه نیستند. این نیز بیشتر به سیستم مدیریت، چرخه فروش و تامین برمی شود که در فروشگاه های بزرگ حسابی رعایت شده و در فروشگاه های کوچک کسی خیلی به آن توجه نمی نماید.

کدام کسب وکار ها را می توان نجات داد

در میان این آخرالزمان بسیاری از کسب وکار ها خود را زودتر از جمع وجور نموده و به عرصه دیجیتالی شدن و تکنولوژی های تازه پناه برده اند. در این میان لوازم آرایشی بیشتر از بقیه فعال بوده و بازار آن در عرصه دیجیتال حدود 31 درصد رشد داشته است. بعد از آن لوازم مراقبت از حیوانات خانگی با 28 درصد رشد قرار گرفته و در مقام سوم لوازم بهداشتی با 14 درصد رشد ایستاده است. اگر به مقام چهارم یعنی لوازم شخصی نگاهی بیندازیم، متوجه می شویم بیشترین مشتری این کسب وکار های دیجیتالی خانم ها هستند و بازار دیجیتال کمتر روی مردان می چرخد. در این میان شاهد ورود بسیاری از تولیدنمایندگان مواد غذایی اولیه مثل نان، گوشت، میوه و سبزیجات، لبنیات و ... به این عرصه هستیم. البته رشد آن ها فعلا بسیار کم بوده و در حد یک درصد رشد داشته اند.

برترین راه برای هماهنگ شدن با شرایط تازه چیست؟

برای اولین بار در تاریخ تعداد کسانی که خارج از خانه غذا می خورند، از کسانی که داخل خانه غذا می خورند بیشتر شده است. البته هنوز نسبت این دو طیف 51 به 49 درصد است و خیلی اختلاف عجیبی را شاهد نیستیم. ولی این شرایط یک سوال مهم ایجاد می نماید که شاید برای بسیاری از شما پیش بیاید. به کدام سمت برویم؟ دیجیتالی شویم یا همچنان برای حفظ مشتریان قدیمی کوشش کنیم؟

وارد حوزه رستوران و فست فود می شویم تا کمی بهتر مسأله را باز نموده و پاسخ شما را بدهیم. از میان تمام کسانی که به سراغ خرید غذا و یا مواد اولیه آن می روند، حدود 37 درصد خریدار مواد اولیه هستند و با چرخ داخل فروشگاه شده و خود آشپزی می نمایند. حدود 31 درصد بیشتر ول خود را صرف رستوران نموده و حدود 9 درصد به صورت آنلاین غذا سفارش می دهند. 23 درصد هم از تمام روش ها استفاده می نمایند و تمرکز خاصی ندارند. نکته قابل توجه این است که هرچند خریداران دیجیتالی غذا 9 درصد هستند، ولی 17 درصد سهم گردش مالی این بازار را به خود اختصاص داده اند. یعنی مشتری کمتر، ولی سود بیشتر. اینجا همانجایی است که باید در پی تعادل بگردید.

به عنوان مثال ما باید برای هرجایی، از اداره گرفته تا خانه، غذا را به صورت فیزیکی و آنلاین اراءه کنید. به علاوه تنوع غذایی بالایی داشته باشید و در کنار این ها از مواد غذایی تازه و قیمت مناسب و نوآوری هم استفاده کنید. این چند بخش را برای خود ترسیم کنید و جایی در وسط آن درنظر بگیرید تا تبدیل شوید به کسب وکاری که در این دوره آخرالزمان خود را مجهز نموده است.

پ