چالش های تحصیل کودکان در افغانستان

سیستم آموزشی افغانستان با وجود سه دهه درگیری مداوم ویران شده است. برای بسیاری از کودکان افغان، تکمیل دوره ی ابتدایی حتی اگر  پیشرفت های اخیر در افزایش ثبت نام در مدارس را هم در نظر  بگیریم، بازهم هنوز یک رویای دور از دسترس -به ویژه در مناطق روستایی و برای دختران - باقی مانده است.

در فقیرترین و دوردست ترین مناطق کشور، میزان ثبت نام دختران و پسران بسیار متفاوت است و دختران هنوز به طور برابر به آن دسترسی ندارند.

تخمین زده می شود که 3.7 میلیون کودک در افغانستان به مدرسه دسترسی ندارند - 60٪ آنها دختر هستند.

دلایل اساسی میزان ثبت نام کم دختران، ناامنی، هنجارها و الگو های سنتی مرتبط با نقش دختران و زنان در جامعه است. دلایل دیگر را می توان تا حدودی به کمبود معلمان زن، به ویژه در مدارس روستایی ربط داد. فقط 16 درصد از مدارس افغانستان دخترانه هستند و بسیاری از آنها از امکانات بهداشتی مناسب برخوردار نیستند که این امر مانع حضور در مدرسه می شود. برخی از فاکتورهای فرهنگی، اجتماعی و اعتقادات سنتی نیز امکان آموزش دختران را تضعیف می کند. دختران در سنین بسیار کم ازدواج می کنند - تخمین زده می شود که 17 درصد آنها قبل از 15 سالگی ازدواج می کنند.

در برخی از مناطق کشور کمبود مدرسه و حمل و نقل نامناسب از اصلی ترین موانع تحصیل است - پیاده روی طولانی مدت تا مدرسه به معنای حضور کم رنگ‌تر دانش‌آموزان در مدارس است. موانع جغرافیایی، به ویژه در مناطق کوهستانی نیز دسترسی کودکان به کلاس را دشوار می کند. کودکانی هم که با موفقیت خود را به مدارس می‌رسانند در اغلب مواقع کیفیت پایین تری از آموزش را تجربه می‌کنند زیرا فقط 48 درصد از معلمان آنها حداقل مدارک تحصیلی را دارند ( منظور مدرکی معادل مدرک دانشگاهی است).

بحران های سیاسی-اجتماعی و انسانی که افغانستان با آن روبرو است تاثیر مستقیمی بر سیستم شکننده آموزشی آن‌ می گذارد.بلایای طبیعی مانند سیل ، زلزله و رانش زمین اوضاع را برای همه کودکان دشوار‌تر می کند. این عوامل نگرانی والدین را در مورد ایمنی بالا می برد و می تواند سبب خودداری والدین افغان از اعزام فرزندانشان به مدرسه شود.

مدارس محلی به دانش آموزان این فرصت را می دهند تا کلاسهای 1-3 ابتدایی را در جوامع خود به پایان برسانند، در حالی که مراکز یادگیری سریع (ALC) به کودکان تا سقف 15 سال که محروم از تحصیلات ابتدایی بوده‌اند کمک می کند.

راه حل

ارائه آموزش با کیفیت برای آسیب پذیرترین افراد

یک سیستم آموزشی قوی، کلید اصلی جذب کودکان بیشتر در مدرسه، نگهداری آنها در آنجا و یاری رساندن به آنها برای تبدیل شدن تک تکشان به شهروندان سالم و مسئول است. هر سال تحصیل در مدرسه به طور متوسط دستمزد آینده را 3.9 درصد افزایش می دهد. با همکاری در سطح ملی ، استانی ، اجتماعی و همیاری نزدیک با وزارت آموزش و پرورش و سایر شرکا ، حمایت ما (یونیسف) از آسیب پذیرترین افراد در مناطق محروم به ویژه دختران، برای مبارزه با محرومیت تحصیلی ناشی از فقر، تبعیض و درگیری ها متمرکز است.

تحصیلات دختران نه تنها یک ضرورت اخلاقی بلکه یک ضرورت اقتصادی است.


یک دختر جوان در مقابل چادری ایستاده است که به عنوان یک مدرسه محلی در شهرک گمبری برای آنهایی که به استان لقمان در شرق افغانستان بازگشته اند بپا شده است.این شهرک موقت محل سکونت بیش از یک هزار خانواده آواره است که از پاکستان بازگشته اند.خانواده های از هم گسیخته که پس از دهه ها زندگی به عنوان پناهنده به افغانستان باز می گردند، غالباً به صف آوارگان داخلی می پیوندند، زیرا درگیری ها و شبکه های اجتماعی از هم گسیخته مانع بازگشت آنها به موطن اولیه شان برای ادامه زندگی می شود.

اکنون بچه های بیشتری در مدرسه هستند

دسترسی به آموزش حق هر کودک است.یونیسف دهه ها با دولت و موسسات مختلف برای افزایش تعداد دانش‌آموزان کار کرده است.

تمرکز یونیسف معطوف بر ثبت نام و نگهداری از آسیب پذیرترین کودکان، به ویژه کودکان ترک تحصیل کرده، و دختران است.ما از سیستم رسمی مدارس و برنامه آموزشی محلی محور دولت (CBE)، که ایجاد مدارس محلی محور و همچنین مراکز یادگیری سریع در محدوده سه کیلومتری زندگی هر کودک است، پشتیبانی می کنیم. ما به شناسایی روش‌های جایگزین برای یادگیری کمک می کنیم و فرصت های آموزشی را به دور افتاده ترین مناطق می‌رسانیم. چشم انداز سال آینده ما ثبت نام حدود 50 درصد از کودکان ترک تحصیل کرده است که حدود 1.7 میلیون کودک را با سرمایه‌گذاری CBE در برمی‌گیرد.

پیشرفت آموزش با کیفیت

یونیسف با وزارت آموزش و پرورش و سایر شرکا برای بهبود کیفیت آموزش، ایجاد سیستم های آموزشی بهتر و حمایت از محیط های مناسب برای یادگیری و توسعه همکاری می کند.

دولت افغانستان رویکردی را پیش گرفته که متمرکز بر تربیت و پرورش کودک محور و سالم در محیط یادگیری ایمن و راحت با مشارکت فعال جامعه است. یونیسف همچنین به وزارت آموزش و پرورش برای توسعه یک چهارچوب ارزیابی ملی برای سیستم آموزش ابتدایی که مرتبط با چهارچوب تشخیص صلاحیت ملی نیز باشد کمک می کند.

ارتقا ظرفیت موسسات آموزشی

یونیسف با بالاترین سطوح دولتی همکاری می کند و به منظور بهبود اقدامات مدیریتی و هماهنگی برای مشارکت در همه سطوح، از وزارت آموزش و پرورش پشتیبانی فنی و مالی مداوم می کند.

در سطح ملی ، یونیسف در توسعه و گسترش سیاست‌های جدید، استراتژی‌ها و برنامه‌هایی با تمرکز ویژه بر کودکان ترک تحصیل کرده، آموزش دختران و تربیت کودکان کم سن و سال کمک می‌کند.در سطح جامعه نیز یونیسف با شوراهای مدیریت مدرسه (شوراهای مشورتی)، والدین، اعضای جامعه، تصمیم گیرندگان و خود کودکان برای بهبود مدیریت مدارس جامعه محور همکاری نزدیکی دارد.

آمادگی و واکنش اضطراری

یونیسف آموزش‌ در زمان حوادث اضطراری را برای اطمینان از ادامه یافتن تحصیل کودکان در هنگام وقوع رخداد‌های طبیعی و درگیری‌ها ارائه می دهد. یونیسف و سازمان نجات کودکان مشترکاً کارگروه آموزشی در مواقع اضطراری را رهبری می کنند که یاری رسان وزارت آموزش و پرورش در واکنش به حوادث طبیعی و غیر‌طبیعی هستند. یونیسف بر ارتقا انسجام اجتماعی و گسترش فرهنگ صلح در جوامع محلی، به ویژه در مناطقی که ترس و خشونت در آن‌ها پایدار است، تمرکز دارد. 

(تصویر سوم) برادران میر ویس (چپ) 11 ساله و سخی داد 14 ساله، در یک کلاس محلی در حومه شهر هرات در غرب افغانستان شرکت می کنندآنها مجبورند برای امرار معاش خانواده خود در استخراج شن، ماسه و سنگ در معدن واقع در نزدیکی محل سکونتشان کار کنند، اما این نوع آموزش غیرمتمرکز محلی محور به آنها فرصت ادامه تحصیل می‌دهد. بیشتر دانش آموزان این مدارس به دلیل درگیری‌های گسترده در کشورشان و نیز در مناطق همجوار بی‌خانمان شده اند.